การศึกษา แนวทางในการรักษามะเร็งแบบองค์รวม

เทคโนโลยีทางชีวภาพเพื่อการรักษามะเร็ง

ในปัจจุบันได้มีการพัฒนาอย่างก้าวหน้า โดยหนึ่งในแนวทางการรักษาที่สำคัญคือการใช้ประโยชน์จากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายเพื่อกำจัดเซลล์มะเร็ง ระบบภูมิคุ้มกันมีหน้าที่ต่อต้านและทำลายเซลล์ที่ทำงานผิดปกติ รวมถึงเซลล์มะเร็ง โดยอาศัยการทำงานร่วมกันของเซลล์ภูมิคุ้มกันหลากหลายชนิด ซึ่งสามารถจำแนกออกเป็นดังนี้

ลิมโฟไซต์ (Lymphocyte) : เป็นกลุ่มของเม็ดเลือดขาวที่มีบทบาทสำคัญในการตอบสนองทางภูมิคุ้มกัน โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภทหลัก ได้แก่ :

  • บีเซลล์ (B Cell) : มีหน้าที่ในการผลิตแอนติบอดี้ (Antibody) เพื่อต่อต้านและป้องกันการติดเชื้อ รวมถึงเสริมสร้างการตอบสนองต่อสิ่งแปลกปลอมในร่างกาย
  • ทีเซลล์ (T Cell) : ช่วยเสริมสร้างการทำงานของบีเซลล์ในการผลิตแอนติบอดี้ นอกจากนี้ ทีเซลล์บางประเภทสามารถทำลายเซลล์มะเร็งได้โดยตรง
  • เซลล์เพชฌฆาตตามธรรมชาติ (Natural Killer Cell หรือ NK Cell) : มีบทบาทสำคัญในการกำจัดเซลล์ที่ทำงานผิดปกติ เช่น เซลล์มะเร็งและเซลล์ที่ติดเชื้อไวรัส โดยไม่ต้องผ่านการกระตุ้นจากแอนติบอดี้

Ruffell B, DeNardo DG, Affara NI, Coussens LM. Lymphocytes in cancer development: Polarization towards pro-tumor immunity.
Cytokine & Growth Factor Reviews. 2009;21(1):3-10. doi:10.1016/j.cytogfr.2009.11.002


เซลล์บำบัด (Cell Therapy)
: เป็นการนำเซลล์ในระบบภูมิคุ้มกัน เช่น NK cells, T cells และ เซลล์เดนไดรติก (Dendritic cells) มาใช้ในการตรวจจับและกำจัดเซลล์ที่ทำงานผิดปกติหรือเซลล์มะเร็ง ซึ่งวิธีการนี้สามารถส่งสัญญาณไปยังทีเซลล์และบีเซลล์เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันให้กับร่างกายได้อีกด้วย


Lee S, Kim TD. Breakthroughs in cancer immunotherapy: An overview of T cell, NK cell, MΦ, and DC-Based treatments.
International Journal of Molecular Sciences. 2023;24(24):17634. 

 

 

การตรวจสอบทางห้องปฏิบัติการ

การตรวจสอบทางห้องปฏิบัติการนี้จะช่วยให้ทราบถึงจำนวนเซลล์ภูมิคุ้มกันที่ไหลเวียนอยู่ในร่างกายหรือเพื่อประเมินการทำหน้าที่ของเซลล์ภูมิคุ้มกันว่ายังทำหน้าที่ได้ดีหรือไม่
  • ผู้รับบริการสามารถตรวจเพื่อประเมินว่ามีโอกาสในการเป็นมะเร็งหรือไม่ หรือเพื่อตรวจสอบจำนวนของเซลล์ภูมิคุ้มกันเพื่อประเมินการรักษาในคนไข้ที่เป็นโรคมะเร็ง
  • เป็นการตรวจเพื่อหาจำนวนเซลล์ในระบบภูมิคุ้มกันที่มีความจำเพาะต่อมะเร็งชนิดนั้นๆ
  • เป็นการตรวจเพื่อประเมินการทำงานของเซลล์เพชรฆาต (NK cell) ในการตรวจจับและทำลายเซลล์มะเร็ง

เซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดลิมโฟไซต์ (Lymphocytes)

เป็นเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดหนึ่งที่มีบทบาทสำคัญในระบบภูมิคุ้มกัน โดยทำหน้าที่ในการป้องกันการติดเชื้อและกำจัดเซลล์ที่ทำงานผิดปกติ เช่น เซลล์มะเร็ง การใช้เซลล์ภูมิคุ้มกันกลุ่มนี้ในการบำบัดสามารถช่วยเสริมสร้างความสมดุลภายในร่างกายได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะในระยะฟื้นฟูหลังการรักษาหลัก ซึ่งการบำบัดด้วยลิมโฟไซต์มีส่วนช่วยให้กระบวนการฟื้นตัวเป็นไปได้รวดเร็วขึ้นและลดความเสี่ยงของการเกิดภาวะแทรกซ้อนจากโรคต่าง ๆ

เซลล์เพชรฆาต

NK Cells เป็นเซลล์ในระบบภูมิคุ้มกันโดยกำเนิด ที่มีความสามารถในการตอบสนองอย่างรวดเร็วต่อสิ่งแปลกปลอมและเซลล์ที่ผิดปกติ รวมถึงเซลล์มะเร็ง ด้วยความสามารถในการจดจำและทำลายเซลล์ที่ผิดปกติได้โดยไม่ต้องอาศัยการกระตุ้นจากแอนติบอดี NK Cells จึงเป็นหนึ่งในกลไกที่สำคัญในการป้องกันการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็ง ปัจจุบัน เซลล์ชนิดนี้ถูกนำมาประยุกต์ใช้ในการรักษามะเร็งอย่างแพร่หลาย เนื่องจากมีศักยภาพสูงในการทำลายเซลล์มะเร็ง

Dendritic Cell Vaccines

เป็นเซลล์สำคัญในระบบภูมิคุ้มกันโดยกำเนิดที่มีบทบาทหลักในการเสนอแอนติเจนให้กับเซลล์ภูมิคุ้มกันชนิดอื่น ๆ ภายในร่างกาย กระบวนการนี้มีความสำคัญในการกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้สามารถจำแนกและตอบสนองต่อสิ่งแปลกปลอมได้อย่างจำเพาะเจาะจง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการรักษามะเร็ง

เซลล์ DC ที่ได้รับการฝึกฝนจะทำหน้าที่เสนอแอนติเจนจำเพาะนี้ให้กับเซลล์ภูมิคุ้มกันชนิดอื่น ๆ ส่งผลให้ร่างกายสามารถผลิตเซลล์ภูมิคุ้มกันที่มีความจำเพาะเจาะจงสูงต่อเซลล์มะเร็งชนิดนั้น ๆ วัคซีนเซลล์เดนไดรติกจึงมีศักยภาพสูงในการเสริมสร้างการตอบสนองของภูมิคุ้มกันในการรักษามะเร็ง และสามารถช่วยให้ระบบภูมิคุ้มกันทำลายเซลล์มะเร็งได้อย่างตรงจุด

Paul JM. Dendritic cell vaccines. Frontiers in Bioscience. 2007;12(8-12):4050. doi:10.2741/2371

เคมีบำบัดโดยใช้สารสกัดจากธรรมชาติ (Mistletoe)

เคมีบำบัดโดยใช้สารสกัดจากธรรมชาติ หรือที่เรียกว่า Mistletoe Therapy คือสารสกัดจากพืชเพื่อรักษามะเร็ง ทางการแพทย์นิยมใช้กันแพร่หลายในทวีปยุโรปและเอเชีย วิธีการใช้จะใช้ควบคู่กับการทำเคมีบำบัดหรือการฉายแสงเพื่อลดอาการข้างเคียงของเคมีบำบัด เช่น อาเจียน เวียนศีรษะและเพิ่มการอยากอาหาร อีกทั้งยังสามารถลดอาการปวดที่เกิดจากมะเร็งและป้องกันการเกิดใหม่ของเซลล์มะเร็งได้อีกด้วย